NEDEN İŞYERİ ORTAM ÖLÇÜMLERİ GEREKLİDİR?
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı işletmelerin gerekli durumlarda işyeri ortam ölçümleri yaptırması şart koşmuştur. İşyerinde çalışanları ortamda gereğinden az veya gereğinden fazlalığı olan etkenlerden korumak işverenin görevidir. Bu da ancak işyeri ortam ölçümleriyle gerçekleştirilebilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10. maddesi işverenleri, çalışanların işyeri çalışma ortamında da maruz kalabileceği risklerin belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması konusunda zorunlu tutar.
20 Ağustos 2013 tarihinde yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik de de açıkça belirtildiği gibi işverenler, işyeri ortamının standartlara uygun hale getirilmekle ve gerekiyorsa bu ölçümleri yaptırmakla mükelleftir.
İŞYERİ ORTAM ÖLÇÜMLERİ NELERDİR?
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, çalışanların işyerinde maruz kaldığı tehlikelerin belirlenmesini, ölçülmesini ve ortadan kaldırılmasını şart koşmaktadır. Bu tehlikeler, ortamda bulunan yabancı maddelerin fazlalığından veya eksikliğinden kaynaklanabilir.
Yapılan Risk Değerlendirmesi sonucunda maddelerin uygunsuzluğu gözle belirlenemediği durumlarda, ortam ölçümleri yapmak gerekir.
- Ortam Toz Ölçümü
- Ortam Gürültü Ölçümü
- Ortam Titreşim Ölçümü
- Ortam Kimyasal Ölçümü
- Ortam Aydınlatma Ölçümü
- Ortam Termal Konfor Ölçümü
- Ortam VOC Ölçümleri
- Kişisel Gürültü Maruziyeti Ölçümü
- Kişisel Titreşim Maruziyeti Ölçümü
- Kişisel Gaz Maruziyeti Ölçümü
- Kişisel Toz Maruziyeti Ölçümü
- Solunabilir Toplam Toz Ölçümü
- Kişisel VOC (Kimyasal) Maruziyeti Ölçümü
Yönetmelik 5. maddede “İşveren, iş hijyeni ölçüm, test ve analizlerini risk değerlendirmesine bağlı olarak yaptırır.” denilmektedir.
Bu maddeden de anlaşılacağı üzere Risk Değerlendirmesine bağlı olarak ölçüm yapılacak kişi ve yerlere işveren karar verebilir diyebiliriz ancak bu noktada laboratuvar ile işbirliği yapıp beraber karar vermek önem arz etmektedir. Metotların ayrıntılarına ve kılavuz standartlara laboratuvar personeli daha hakim olacağından ölçüm sayısı ve ölçüm yapılacak alanlar konusunda danışmak faydalı olacaktır.
İş hijyeni başlığı altında ölçtürebileceğiniz parametreler ve bu parametreleri ölçtürmek için uygun görülen metotlar İSGÜM web sitesinde yayınlanmıştır.
Çoğu parametre için birden fazla metot vardır. İşveren metoda karar vermek zorunda değildir. Metodu çoğu zaman Laboratuvar belirler ancak metotlar hakkında genel bilgilere sahip olmanız işletme şartları altında gerçeğe yakın ölçümler alınmasını sağlar.
Yine Yönetmeliğin 5.maddesi gereği İş Hijyeni Ölçümlerinin tekrar edilmesi ile ilgili belirlenmiş bir periyot yoktur. Ölçümlerin tekrar edilmesi “İşyeri ortamının veya işin gereği olarak kişisel maruziyetlerde farklılık oluştuğunda, işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının gerekli görmesi halinde İş Hijyeni Ölçüm, test ve analizleri tekrarlanır.” şeklinde açıklanmıştır.
İşyerlerinde çalışan sayısında, kullanılan iş ekipmanında, ekipmanlarda ve çalışma ortamındaki önemli revizyonlarda, üretim metotlarında, üretilen ürün tipindeki değişim durumlarında ve asgari olarak yılda en az bir kez ölçüm yapılması önem arz etmektedir.