İş Güvenliği Uzmanı Kime Denir?

İş güvenliği uzmanı, üniversitelerin mühendislik ve mimarlık eğitimi veren fakülte mevzunları ile teknik elemanların (teknik öğretmenler, fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin meslek yüksekokullarının iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları sayılmıştır.) Bakanlığın yetkilendirdiği, iş güvenliği uzmanı kurslarına gittikten sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının düzenlediği C sınıfı iş güvenliği uzmanı sınavında başarılı olmuş kişilere denir. Bir C Sınıfı iş güvenliği uzmanı, 3 yıl uzmanlık yaptıktan sonra B sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazanır. Bu sınavda başarılı olması ve 4 yıl tehlikeli işlerde uzmanlık yaptıktan sonra A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavına girmeye hak kazanır. Kısacası C sınıfı bir iş güvenliği uzmanı en iyi ihtimalle 7 senede A sınıfı uzmanlığa yükselir.

• (A) Sınıfı belgeye sahip olanlar; bütün tehlike sınıflarında yer alan iş yerlerinde;
• (B)  Sınıfı belgeye sahip olanlar; tehlikeli veya az tehlikeli sınıflarda yer alan iş yerlerinde,
• (C) Sınıfı belgeye sahip olanlar; sadece az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde görev yaparlar.

İş Güvenliği Uzmanı Çalışma Süresi Hesaplama

İş güvenliği uzmanları, görevlendirilmiş oldukları işyeriyle ilgili belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar. Süreler belirlenirken güncel çalışan sayısıyla ve işyerinizin tehlike sınıfıyla belirlenir. Buna göre:

• Az Tehlikeli Sınıf: Çalışan başına 10 dakika
• Tehlikeli Sınıf: Çalışan başına 20 dakika
• Çok Tehlikeli Sınıf: Çalışan başına 40 dakika

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?

İş güvenliği uzmanının yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir, bu yükümlülükler iş sağlığı ve güvenliği kanununda belirtilmiştir.

(1) İş güvenliği uzmanları, görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
(2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin geçerliliği altı ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı, malullüğün belirlenmesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25 inci maddesindeki kriterler esas alınır.
(4) İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile görevlerini yerine getirirken yapmış olduğu faaliyetler ile işyeri hekimi ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ NELERDİR?

İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:

Rehberlik;

• İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
• İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
• İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
• İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.

Risk değerlendirmesi;
İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve
güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.

Çalışma ortamı gözetimi;
• Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.
• İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konuyla ilgili periyodik eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.

Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
• Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
• Çalışma ortamıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde EK-2’deki örneğine uygun olarak hazırlamak.
• Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
• Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.

İlgili birimlerle işbirliği;
• İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak.
• Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak.
• Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak,
• Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak